KAROL KURPIŃSKI (1785–1857) — Uwertura do opery „Jadwiga, królowa Polski” (1814)
Opera historyczna w 3 aktach do libretta Juliana Ursyna Niemcewicza, przez samego kompozytora zaliczana do gatunku opery komicznej. W pierwszej poł. XIX w. miała ponad 30 przedstawień, a uwertura była chętnie wykonywana także w kolejnym półwieczu. Dzieło było recenzowane przez warszawską prasę następująco: „Uwertura zapowiada nam zaraz charakter poematu. Coś uroczystego i wielkiego czuć się w niej daje”.
KAROL KURPIŃSKI (1785–1857) — Kompozytor, dyrygent, pedagog. Przedstawiciel późnego klasycyzmu, jedna z najbardziej znanych muzycznych postaci XIX-wiecznej Warszawy. Ochrzczony we Włoszakowicach, uczy się gry na skrzypcach i organach, poznaje muzykę operową, jest samoukiem. Po zamieszkaniu w Warszawie otrzymuje stanowisko drugiego, obok Józefa Elsnera, dyrygenta opery Teatru Narodowego, które piastować będzie przez 30 lat (po odejściu Elsnera jako jedyny dyrygent i dyrektor opery). W roku 1810 debiutuje jako dyrygent i kompozytor. Uczy muzyki w Szkole Dramatycznej przy Teatrze Narodowym oraz warszawskiej Szkole Muzyki i Sztuki Dramatycznej. Przez cara Aleksandra I zostaje mianowany nadwornym kapelmistrzem oraz odznaczony Orderem Św. Stanisława. Zakłada „Tygodnik Muzyczny”, pierwsze polskie pismo muzyczne. Wyrusza w podróż po Europie, mającą zapoznać go z zachodnimi teatrami operowymi. Na scenie operowej teatru Narodowego wystawia dzieła polskie i zagraniczne, otwiera także i prowadzi Szkołę Śpiewu przy Teatrze Wielkim. Jednocześnie prowadzi własną działalność koncertową. W 1830 roku dyryguje prawykonaniem Koncertu fortepianowego f-moll Fryderyka Chopina. Po roku 1840, z uwagi na pogarszający się stan zdrowia, wycofuje się z życia muzycznego, ostatnie lata życia spędzając w osamotnieniu.
W swojej twórczości łączył klasyczne środki formalne — inspirując się Haydnem i Mozartem — z elementami polskiego folkloru (melodiami ludowymi i tańcami), co typowe było dla kompozytorów przełomu klasycyzmu i romantyzmu. Znany jest z dzieł wokalno-instrumentalnych, głównie oper, których napisał blisko 30. Opery takie jak Zabobon, czyli Krakowiacy i Górale nadały mu status autora nurtu narodowego w muzyce. Pisał także pieśni religijne i patriotyczne (Marsz obozowy, Mazur Chłopickiego, Warszawianka i in.). Był działaczem muzycznym o wielkich zasługach dla polskiej kultury I poł. XIX w., nastawionym na podniesienie poziomu nauczania i wykonawstwa oraz poszerzenie repertuaru polskich scen. Aktywny również w dziedzinie teorii i estetyki muzyki oraz etyki i filozofii.
ZNAJDŹ W PROGRAMIE: 10.11.2017 | PIĄTEK | 19:00 | KONCERT OTWARCIA — ORKIESTRA SYMFONICZNA FILHARMONII KALISKIEJ — „300 LAT POLONEZA”
PRZECZYTAJ ARTYKUŁ O WYKONAWCACH:
ORKIESTRA SYMFONICZNA FILHARMONII KALISKIEJ
ADAM KLOCEK — DYRYGENT
ŹRÓDŁA:
▪ Instytut Adama Mickiewicza — culture.pl
▪ Muzykoteka Szkolna — muzykotekaszkolna.pl
▪ Narodowy Instytut Fryderyka Chopina — chopin.nifc.pl
▪ Polskie Wydawnictwo Muzyczne — pwm.com.pl
▪ Encyklopedia muzyczna PWM: część biograficzna, t. 1–12, pod red. E. Dziębowskiej, Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1979–2012
▪ Encyklopedia muzyki, pod red. A. Chodkowskiego, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006
