JOHANN SEBASTIAN BACH (1685–1750) — Polonez z „Suity orkiestrowej nr 2 h-moll”, BWV 1067 (1738–39)

Johann Sebastian Bach — Elias Gottlob Haussmann, 1748, Bach-Archiv Leipzig, wikipedia.org (CC BY-SA)

Suita orkiestrowa nr 2 h-moll należy do zbioru czterech suit orkiestrowych BWV 1066–1069 J.S. Bacha, które są zbiorami tańców napisanych w jednej tonacji, utrzymanymi w lżejszym stylu — dziś określilibyśmy je mianem „rozrywkowych”. Nieopublikowane za życia kompozytora, który wolał poświęcać się dziełom bardziej wymagającym. Każdą sonatę otwiera uwertura francuska. Suita nr 2 to kolejno: Rondeau (z powtarzającym się refrenem), Sarabande (stylizowana wersja tańca hiszpańskiego), dwa Bourrées (szybkie tańce francuskie), Polonaise (z wirtuozowską partią fletu), Menuet (taniec francuski), Badinerie (scherzo).
więcej…

LUDWIG VAN BEETHOVEN (1770–1827) — Polonez z „Serenady D-dur”, op. 8 (1796–97)

Ludwig van Beethoven — Joseph Carl Stieler, 1819–20, Beethoven-Haus, wikipedia.org (CC BY-SA)

Okoliczności powstania Serenady D-dur, op. 8 nie są bliżej znane, ale przyjmuje się, że powstała ona na krótko przed publikacją przez wiedeńskie wydawnictwo Artaria w 1797 roku. Utrzymana jest w formie divertimenta – o prostym charakterze i pogodnym nastroju. Polonez w tej kompozycji to kolejno temat prowadzony przez skrzypce i wiolonczelę, a następnie szybki dialog obu instrumentów.
więcej…

LUDWIG VAN BEETHOVEN (1770–1827) — „Symfonia nr 7 A-dur”, op. 92 (1812)

Ludwig van Beethoven — Joseph Carl Stieler, 1819–20, Beethoven-Haus, wikipedia.org (CC BY-SA)

Mając na względzie muzyczny wigor i emocjonalną ekspresję Symfonii nr 7 Beethovena, Ryszard Wagner określił ją mianem „apoteozy tańca”. Sam kompozytor wyznawał, że inspirację stanowiły dla niego rzymskie bachanalia. Muzyka, pisał, jest winem, które staje się środkiem duchowego upojenia. Stylistycznie to mistrzowskie dzieło zrywa całkowicie z osiągnięciami wypracowanymi przez Mozarta i Haydna. Beethoven, trzeci obok tamtych klasyk wiedeński, wskazał tym samym drogę stylowi romantycznemu w muzyce. Prawykonanie Symfonii nr 7 w Wiedniu w 1813 roku było wielkim sukcesem Beethovena. Tym bardziej, że podczas koncertu przedstawiono także krótki utwór symfoniczny Zwycięstwo Wellingtona — wykonany krótko po bitwie pod Lipskiem, w której Napoleon Bonaparte zmierzył się z wojskami koalicji antyfrancuskiej, z naturalistycznym muzycznym odtworzeniem wojennej batalii, doskonale korespondował z patriotycznymi nastrojami słuchaczy.
więcej…

PIOTR CZAJKOWSKI (1840–1893) — Polonez z opery „Eugeniusz Oniegin”, op. 24 (1877–78)

Piotr Czajkowski — Mikołaj Kuzniecow, 1893, Galeria Trietiakowska w Moskwie, wikipedia.org (CC BY-SA)

Eugeniusz Oniegin Piotra Czajkowskiego — z librettem na podstawie poematu dygresyjnego Aleksandra Puszkina — należy do najpiękniejszych dzieł światowej opery, jest także najbardziej znaną operą w dorobku tego kompozytora. Sentymentalna i naiwna Tatiana zakochuje się w chłodnym, wyrachowanym Onieginie. Ten nie odwzajemnia jednak jej miłości. Kiedy po latach staje się na to gotowy, Tatiana jest już mężatką, która mimo że nadal obdarza go uczuciem, uważa, że wierność jest dla niej ważniejsza niż głos serca. Prezentowany polonez otwiera Akt II opery: w domu rodzinnym Tatiany odbywa się bal, podczas którego Oniegin zaczyna adorować siostrę Tatiany.
więcej…

WOJCIECH DANKOWSKI (ca. 1760–po 1800) — „Symfonia D-dur” (2. poł. XVIII w.)

© Puławski Festiwal Muzyczny Wszystkie Strony Świata

Uznaje się, że Wojciech Dankowski jest twórcą przynajmniej 9 symfonii, niestety większość z nich nie zachowała się do dnia dzisiejszego. Czteroczęściowa Symfonia D-dur, napisana muzycznym językiem symfonicznym wypracowanym przez Haydna czy Mozarta, to finezyjne rozwiązania brzmieniowe i zaskakujący finał, w którym kompozytor pozwala niektórym instrumentom dętym na partie solowe. A także ciekawa orkiestracja opracowana przez dyrygenta Jana Krenza w 1951 roku.
więcej…

KAROL KURPIŃSKI (1785–1857) — „Polonez D-dur ‚Witaj, Królu’” (1825)

Karol Kurpiński — Aleksander Ludwik Molinari, 1825, Muzeum Narodowe w Warszawie, wikipedia.org (CC BY-SA)

Został skomponowany przez Karola Kurpińskiego na powitanie cara Rosji w 1825 roku. Badacze, odnajdując w Polonezie c-moll, op. 40 Fryderyka Chopina temat z kompozycji Kurpińskiego, sugerują, że utwór Chopina miał stanowić ironiczny komentarz do poloneza Kurpińskiego.
więcej…

KAROL KURPIŃSKI (1785–1857) — Uwertura do opery „Dwie chatki” (1811)

Karol Kurpiński — Aleksander Ludwik Molinari, 1825, Muzeum Narodowe w Warszawie, wikipedia.org (CC BY-SA)

Dwie chatki to debiut operowy Karola Kurpińskiego. Dzieło poprzedza rozwinięta uwertura napisana w stylu klasycznym.
więcej…

KAROL KURPIŃSKI (1785–1857) — Uwertura do opery „Jadwiga, królowa Polski” (1814)

Karol Kurpiński — Aleksander Ludwik Molinari, 1825, Muzeum Narodowe w Warszawie, wikipedia.org (CC BY-SA)

Opera historyczna w 3 aktach do libretta Juliana Ursyna Niemcewicza, przez samego kompozytora zaliczana do gatunku opery komicznej. W pierwszej poł. XIX w. miała ponad 30 przedstawień, a uwertura była chętnie wykonywana także w kolejnym półwieczu. Dzieło było recenzowane przez warszawską prasę następująco: „Uwertura zapowiada nam zaraz charakter poematu. Coś uroczystego i wielkiego czuć się w niej daje”.
więcej…

MODEST MUSORGSKI (1839–1881) — Polonez z opery „Borys Godunow” (1872)

Modest Musorgski — Ilja Riepin, 1881, Galeria Trietiakowska w Moskwie, wikipedia.org (CC BY-SA)

Borys Godunow to jedyna ukończona opera Modesta Musorgskiego, libretto napisał sam kompozytor wg dramatu Aleksandra Puszkina. Pierwsza wersja (z 1869 roku) była odrzucana przez sceny operowe. Kolejną ukończył Musorgski w 1872 roku, ta również nie doczekała się wystawienia. Do premiery doszło dopiero w 1874 roku po poprawkach dyrygenta Teatru Imperialnego w Sankt Petersburgu — z uwagi na tę ingerencję nie jest uznawana za wiążącą. To historia cara Borysa Godunowa, który w wyniku wielu przeciwności utracił znaczenie polityczne i zmarł w poczuciu niespełnienia. Opera łączy romantyczną nastrojowość z realistycznym stylem śpiewu; uznawana jest za najważniejsze rosyjskie dzieło tego gatunku.
więcej…

MICHAŁ KLEOFAS OGIŃSKI (1765–1833) — „Polonez nr 13 a-moll ‚Pożegnanie Ojczyzny’” (1794)

Michał Kleofas Ogiński — François-Xavier Fabre, 1805-06, Litewskie Muzeum Narodowe w Wilnie, wikipedia.org (CC BY-SA)

Należy do najbardziej znanych w Polsce polonezów — towarzyszy najczęściej maturzystom podczas tańca rozpoczynającego studniówkę. Znany jest w licznych aranżacjach i został zbanalizowany niestety przez kulturę popularną. Powstał w czasach, kiedy styl klasyczny zaczął ustępować romantyzmowi. Pierwsza część (a-moll) jest utrzymana w nastroju melancholijnym, cześć druga (C-dur) — ma charakter radośniejszy, inauguruje ją rytm marszowy.
więcej…

JOHN PHILIP SOUSA (1854–1932) — „Polonez Prezydencki” (1886)

John Philip Sousa — Elmer Chickering, 1900, Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych, wikipedia.org (CC BY-SA)

Utwór napisany dla Prezydenta USA Chestera Arthura. Polonez utrzymany jest w stylu hiszpańskim, a dające się wysłyszeć rytmy bolera podkreślają ceremonialny charakter kompozycji.
więcej…

GEORG PHILIPP TELEMANN (1681–1767) — „Koncert na altówkę i orkiestrę G-dur”, TWV 51:G9 (1716–21)

Georg Philipp Telemann — Valentin Daniel Preisler, 1750, wikipedia.org (CC BY-SA)

Dzieło należy do najczęściej wykonywanych w dorobku G.P. Telemanna, łączy styl barokowy ze stylem galant. Elegancki charakter tego pierwszego miał stanowić odpowiedź na akademicką, sztywną formę drugiego. Zamiast wymagań kontrapunktu otrzymujemy więc radosny nastrój rozwijającej się melodii.
więcej…

GEORG PHILIPP TELEMANN (1681–1767) — Polonez z „Concerto polonois G-dur”, TWV 43:G7 (b. 1721)

Georg Philipp Telemann — Valentin Daniel Preisler, 1750, wikipedia.org (CC BY-SA)

G.P. Telemann podczas pobytu w Żarach i Pszczynie poznał polską muzykę ludową, co miało wpływ na jego późniejszą twórczość (nawiązania do polskich tańców). Polonez otwierający Concerto polonois został napisany, co może zaskakiwać, „na cztery”, jednak ówcześni teoretycy dopuszczali polonezy zarówno w metrum nieparzystym jak i parzystym.
więcej…

GEORG PHILIPP TELEMANN (1681–1767) — Polonez z „Suity orkiestrowej a-moll”, TWV 55:a2 (1733)

Georg Philipp Telemann — Valentin Daniel Preisler, 1750, wikipedia.org (CC BY-SA)

Suita a-moll G.P. Telemanna składa się z siedmiu z części, zamyka ją właśnie polonez. Kolejne części kompozycji różnią się tempami, nastrojami oraz relacjami między partią orkiestry i instrumentu solowego.
więcej…

BAiKA — „RK+”

© BAiKA — RK+

Duet BAiKA gra rocka, ale w ich twórczości można też odnaleźć echa muzyki elektronicznej, reggae, bluesa, a nawet punk-rocka. Ich muzyka — w niektórych utworach energetyczna, w innych klimatyczna — łączy ciekawe kompozycje, dopracowane aranżacje, świetne brzmienie, wyrazisty wokal i teksty, które swobodnie przechodzą od spraw najważniejszych do tych bardziej przyziemnych.
więcej…

KAIROS — „Muzyka czterech stron świata”

© Kairos

Zespół Kairos zabierze słuchaczy w niezwykłą muzyczną podróż, obejmującą prezentację muzyki wokalnej różnych krajów, narodów i wyznań. Repertuar obejmuje pieśni sakralne (prawosławne, hebrajskie, polskie, zachodnioeuropejskie), a także gruzińskie i ormiańskie pieśni tradycyjne. Koncert pozwala dostrzec bogactwo i różnorodność tradycji wokalnych z wielu regionów świata, często bardzo odległych, wykonywanych na przestrzeni kilkudziesięciu wieków.
więcej…

MONIKA KOWALCZYK — „Piosenki”

© Monika Kowalczyk

Repertuar, który wykona Monika Kowalczyk z zespołem, to w całości autorski materiał młodej wokalistki przedstawiony w nowej, bogatszej aranżacji. Część programu stanowią utwory znajdujące się na debiutanckiej EP-ce Piosenki (premiera: 24.04.2017). To polskie teksty o rzeczywistości, która nas otacza i o rzeczywistości z wnętrza głowy artystki, obudowane niebanalnymi melodiami. To szczerość, bezpretensjonalność i szukanie prawdy w coraz częściej dziwnym świecie. To łagodność i siła, melancholia i światło niesione przez kojące dźwięki.
więcej…

ODPOCZNO — „Piejo koguci”

© Odpoczno

Muzycy zespołu Odpoczno starając się zachować jak najbardziej surowe i oryginalne brzmienie, a zarazem dotrzeć do własnych muzycznych korzeni, łączą współczesną improwizację z żywiołowością wiejskiego grania. Trudno będzie ustać w miejscu — usłyszymy żarliwe wykonania muzyki ludowej z regionu opoczyńskiego w interpretacjach, które z jednej strony wyraźnie nawiązują do tradycji, ale wzbogacają ją twórczo, m.in. o elementy muzyki improwizowanej i jazzu. A wszystko zaczęło się od eksperymentu.
więcej…

PĘKALA/KORDYLASIŃSKA/PĘKALA — „Utwory na perkusję i urządzenia elektroakustyczne”

© Pękala Kordylasińska Pękala

Duet realizuje swoje muzyczne aspiracje czerpiąc z wielu różnych stylów i nurtów muzycznych, od transkrypcji utworów przeszłych epok, przez muzykę nową, po muzykę noise. Wspólnie poszukują i odkrywają nowe kompozycje przeznaczone na instrumentarium perkusyjne. Szczególnie bliski jest im nurt minimal music oraz szeroko rozumiana muzyka elektroakustyczna. Utwory wykonywane przez duet perkusyjny Pękala/Kordylasińska/Pękala reprezentują osiągnięcia muzycznej awangardy XX i XXI w. w kontekście muzyki perkusyjnej.
więcej…

PRZYBYŁ — „Megafon”

© PRZYBYŁ — „MEGAFON”

W koncercie usłyszymy piosenki z debiutanckiego albumu PRZYBYŁA Megafon. W swojej muzyce artysta łączy tradycje piosenki autorskiej, jazzu, rocka i bluesa. Występy zespołu charakteryzują się osobliwą dramaturgią oraz improwizacją, a piosenka proponowana staje się pretekstem do muzycznej interakcji, łamania klasycznej formy i współpracy z publicznością.
więcej…

WÓJCIŃSKI/SZMAŃDA QUARTET — „Delusions”

© Wójciński Szmańda Quartet, fot. Maciej Sypniewski

Kluczem do określenia muzyki Wójciński/Szmańda Quartet jest tworzenie tej muzyki w trakcie koncertu, na żywo. Dzięki doskonałemu, wręcz intuicyjnemu porozumieniu między muzykami zespołu, zbiorowe improwizacje przybierają kształt konkretnych utworów o zróżnicowanej stylistyce. Charakter muzyki tworzonej przez zespół jest wypadkową wielu doświadczeń i inspiracji każdego z wykonawców. Wspólnym mianownikiem dla muzyków stała się otwartość na muzykę ponad stylistycznymi podziałami. Takie podejście do materii dźwiękowej wynika z pragnienia wolności, która jest kwintesencją muzyki improwizowanej.
więcej…